Apla – w poligrafii termin ten odnosi się do ilości farby drukowej. Jest to jednolite tło, nałożone jedną farbą dowolnego koloru w ilości dokładnie 100 procent. W przeciwieństwie do rastra apla to pełne krycie powierzchni.
Bigowanie – inaczej przygniatanie, odciskanie rowków (bigów) na papierze lub kartonie, aby ułatwić jego załamywanie. Proces ten może się odbywać przy pomocy big zamocowanych w wykrojnikach a te z kolei umieszczane są w maszynach, taśm nagniatających montowanych na cylindrach dociskowych maszyn offsetowych lub ręcznie za pomocą kostek introligatorskich. Bigowanie jest niezbędne aby grubsze papiery uzyskały estetyczną linię zgięcia.
Blacha – inaczej matryca. Forma służąca do wykonywania odbitek.
CMYK – zestawienie czterech kolorów farb drukarskich stosowanych w poligrafii. O zestawie tych kolorów mówi się również barwy procesowe lub kolory triadowe (kolor i barwa w jęz. polskim to synonimy). CMYK to jednocześnie jedna z przestrzeni barw w pracy z grafiką komputerową. Skrót CMYK powstał jako złożenie pierwszych liter angielskich nazw kolorów oprócz koloru czarnego, z którego wzięto literę ostatnią, ponieważ litera B jest skrótem jednego z podstawowych kolorów w analogicznym skrócie RGB. (Inne, mniej popularne i chyba mniej przekonujące rozwinięcia skrótu K to Key color, Karbon lub Kontur.) Skrót ten oznacza: Cyan – jasnoniebieski, Magenta – fioletowy, Yellow – żółty, Black – czarny.
Deadline – ostateczny termin wykonania produkcji.
Densytometr – przyrząd przeznaczony do pomiaru gęstości optycznej, w świetle odbitym lub przepuszczonym.
DTP – (Desktop publishing) termin oznaczający czynności związane z przygotowaniem na komputerze materiałów, które zostaną powielone metodami poligraficznymi. Inaczej mówiąc DTP jest to komputerowe przygotowanie do druku, od stworzenia projektu, po zastosowanie naświetlarek, czy maszyn drukarskich.
Druk – wielokrotne odbicie obrazu z formy drukowej na podłoże drukowe (np. na papier). Potocznie nazywana drukiem jest również każda kopia, czyli odbitka drukowa.
EPS – format pliku grafiki komputerowej, stworzony przez Adobe Systems Inc., zapisany w języku PostScript, mogący zawierać także całą stronicę w postaci danych, takich jak: np. krzywe Bezier`a, fonty, mapy bitowe; skrót od ang. Encapsulated PostScript.
Falcowanie – załamywanie, składanie arkusza. Załamywanie może być jednokrotne lub wielokrotne, na różne sposoby (w różnych kierunkach), wykonywane w celu osiągnięcia docelowego formatu i liczby stron składki. Np. trzykrotne złożenie na pół arkusza daje składkę szesnastostronicową. Miejsce zgniecenia arkusza (falc) staje się krawędzią.
Foliowanie (laminowanie) – polega na pokryciu powierzchni druku folią z tworzyw sztucznych. Dzięki foliowaniu zadrukowana powierzchnia uzyskuje dodatkowe walory estetyczne, zastaje też usztywniona i zabezpieczona przed działaniem mechanicznym, chemicznym, promieniowaniem UV, wilgocią. Foliowanie odbywa się w laminatorach z użyciem kleju na zimno (foliowanie na zimno) lub na gorąco (foliowanie na gorąco). Foliować można powierzchnie jednostronnie lub dwustronnie (czyli folia występuje z jednej strony powierzchni foliowanej lub po obu jej stronach).
Grafika wektorowa – grafika utworzona „w krzywych”. Cechą charakterystyczną grafiki wektorowej jest to, że niezależnie od skalowania elementu, jego linie i kształty pozostają ostre i wyraźne, w przeciwieństwie do grafiki rastrowej, która podczas skalowania traci jakość. Grafika wektorowa jest najbezpieczniejszym sposobem tworzenia logo firmy lub innych elementów graficznych. Najpopularniejszymi programami do tworzenia grafiki wektorowej są CorelDraw oraz Adobe Illustrator.
Gramatura papieru – masa 1 m2 arkusza wyrażona w gramach wyrobu papierniczego, włókienniczego, a także tworzyw sztucznych w arkuszach. Pośrednio parametr ten przekłada się na grubość arkusza.
Impozycja – montaż elektroniczny, odpowiednie ułożenie na arkuszu drukarskim całego obrazu (kilku użytków lub stron składki) przeznaczonego do druku wraz z niezbędnymi oznaczeniami potrzebnymi podczas procesu druku i po wydrukowaniu. Impozycja jest procesem żmudnym, a w wypadku ręcznego wykonywania podatnym na błędy. Dlatego powstało wiele samodzielnych programów, które pozwalają na automatyzację impozycji plików zapisanych w wielu różnych formatach graficznych.
ISBN – międzynarodowy symbol literowy, stosowany z układem dziesięciu cyfr, jako kod identyfikujący, określający wydanie książki lub broszury. Nadawany i rejestrowany w Polsce przez Bibliotekę Narodową. Skrót od ang. International Standard Book Number.
ISSN – międzynarodowy symbol literowy stosowany z układem ośmiu cyfr, jako kod identyfikujący wydawnictwo ciągłe, np. seryjne czasopismo. Nadawany i rejestrowany w Polsce przez Bibliotekę Narodową. Skrót od ang. International Standard Serial Number.
Kaszerowanie – uszlachetnianie wyrobu papierniczego poprzez oklejanie cienkim papierem (niezadrukowanym lub zadrukowanym) papieru znacznie grubszego, kartonu, tektury falistej itp. w celu wzmocnienia tego podłoża, uzyskania efektu zdobiącego lub wymaganego technologicznie. Termin odnosi się także do oklejania papierem całych powierzchni z tworzyw sztucznych. Typowym przykładem kaszerowania w celach dekoracyjnych jest oklejanie cienkim, zadrukowanym ozdobnie papierem powierzchni tektury falistej przeznaczonej na opakowania produktów, których nie da się bezpośrednio zadrukować na maszynie drukarskiej z powodu jego grubości oraz wewnętrznej struktury.
Makieta – projekt układu graficznego (typograficznego) publikacji, wykonanej jako wzorzec do formowania (łamania) poszczególnych stronic druku.
Mora – prążki mory w poligrafii, grafice komputerowej i fotografii to niepożądany efekt. Mora to pewien rodzaj układu prążków powstałego na skutek interferencji (nakładania się) dwóch siatek linii obróconych o pewien kąt lub poddanych deformacji (zniekształconych względem siebie). Aby mora ta była jak najmniejsza, kąty rastra obraca się względem siebie.
Uciążliwa postać mory powstaje również podczas skanowania druków sporządzonych rastrem klasycznym, gdzie na istniejącą drobną morę nakłada się w równomierny układ pikseli uzyskanego obrazu bitmapowego. Zaś kolejny wzrost mory następuje przy tworzeniu z takich skanów obrazu drukowego.
Narząd – przygotowanie maszyny drukarskiej do rozpoczęcia drukowania nakładu. Na narząd składają się m.in.: założenie formy drukowej na maszynę, spasowanie kolorów oraz ustawienie właściwego wydatku farby. Narządowi towarzyszy wykonanie serii druków próbnych. Koszt narządu jest jednym z najważniejszych składników kosztów zlecenia druku, obok kosztu wykonania formy drukowej oraz kosztu druku pojedynczego egzemplarza.
Oprawa introligatorska – sposób wykończenia wielostronicowej publikacji poligraficznej (np. czasopisma, książki, kalendarza, albumu), a także każdego innego wielostronicowego wytworu papierniczego niezadrukowanego lub zadrukowanego (np. zeszytu, notesu, bloku rysunkowego) polegający na trwałym połączeniu kart wnętrza wyrobu z okładką.
Pantone – system barw drukarskich opracowanych przez firmę Pantone, w których kolory oznaczane są numerem. Kolory z palety Pantone nie zawsze mają odwzorowanie w systemach CMYK i RGB
Paser – punktura, element graficzny, zazwyczaj w postaci krzyżyka w kole, służący jako „celownik” w druku barwnym w celu dokładnego nanoszenia kolejnych kolorów (czyli kolejnych farb drukarskich) w to samo miejsce. Stanowi miejsce kontroli i punkt odniesienia przy montażu klisz, wykonywaniu odbitek próbnych oraz w samym druku. Identyczne pasery i w tych samych miejscach znajdują się na obrazie strony w każdym z kolorów farby drukarskiej. Punktury umieszcza się na marginesie danego arkusza i odcina wraz z nim po wydrukowaniu danej pracy.
PDF – format pliku graficznego, stworzony przez Adobe Systems Inc. mogące zawierać całą stronicę lub publikację, a ich przeglądanie i dalsza reprodukcja wymaga jedynie posiadania odpowiedniego interpretera, wbudowanego w RIP lub programu Adobe Acrobat. Skrót od ang. Portable Document Format.
Poligrafia – jest dziedziną techniki zajmującą się procesami wytwarzania druków. Obecnie osiągnęła etap przemysłowy, którego rozwój zachodzi w bardzo szybkim tempie. Przemysł poligraficzny jest szczególną dziedziną produkcyjną – obejmuje on opracowywanie wzorców (form drukowych) oryginałów tekstowych i rysunkowych, i drukowanie za ich pomocą kopii, w większości na potrzeby masowego odbiorcy. Poligrafia to słowo pochodzenia greckiego, w tłumaczeniu znaczy „wielokrotne pisanie”.
Portfolio – zbiór prac (dorobek) wykonanych przez daną agencje lub artystę.
Proof – odbitka próbna stanowiąca wzór kolorystyczny dla materiałów drukowanych. Wykonana na specjalnie skalibrowanych urządzeniach aby odzwierciedla obraz rastra drukarskiego.
Raster – obraz dający efekt półtonów składający się z drobnych jednotonalnych kropek.
Rozbarwienie – separacja, wyciąg barwny. Jest to zmiana danych graficznych kompozytowych, czyli takich, gdzie elementowi obrazu przypisane są łącznie wartości w jakimś modelu barwnym (np. RGB, Lab, CMYK) na osobne obrazy w odcieniach szarości, odpowiadające poszczególnym farbom drukarskim (najczęściej CMYK). Niekiedy rozbarwieniem nazywa się sam proces konwersji danych barwnych do modelu CMYK. Rozbarwienie jest również stosowane na określenie gotowych form kopiowych (filmów) służących do drukowania.
Składka – zadrukowany arkusz papieru albo kartonu złamany jedno- lub wielokrotnie do określonego formatu.
Spad – pole druku, które wychodzi poza obszar publikacji i jest przeznaczone do odcięcia. Stosowany, aby obszar druku dochodził do krawędzi po obcięciu arkusza. Format netto to format końcowy pracy. Obszar poza formatem netto czyli spad zostaje obcięty.
Sztancowanie – inaczej wykrawanie, to czynność introligatorska polegająca na wycinaniu kształtu za pomocą wykrojnika przy użyciu dużej siły docisku. Dzięki wykrawaniu możemy wycinać skomplikowane kształty, których nie można uzyskać za pomocą zwykłego krojenia na gilotynie introligatorskiej. Przy sztancowaniu można zastosować różnego rodzaju noże: do cięcia, bigowania, perforowania. Przy pierwszej produkcji trzeba wykonać specjalny wykrojnik, który będzie można wykorzystywać wielokrotnie przy dodrukach danej pracy.
Tinta – powierzchnia zadruku w mniej niż 100% pokrycia kolorem, najczęściej delikatne pokrycie jakimś kolorem (stosowana jako tło, na którym drukuje się ciemniejszą farbą tekst lub inne elementy).
Użytek – jedna kopia pracy lub części, która mieści się na arkuszu drukarskim. Jeśli forma pracy jest mniejsza niż arkusz przygotowuje się kilka użytków, np. na arkuszu B3 mieszczą się 2 użytki A4.
Znaczniki cięcia – oznaczenie graficzne na arkuszu wskazujące miejsce w którym ma być odcięty spad (margines). Znaczniki cięcia wskazują docelowy format pracy, czyli format netto.
Wzornik kolorów – paleta zadrukowanych na papierze wzorcowych próbek kolorów, najczęściej systemów Pantone oraz mieszanek składowych CMYK, służąca m.in. drukarzowi do odwzorowania konkretnego koloru farby. Wzornik kolorów jest również niezbędny grafikowi przy projektowaniu danej publikacji ponieważ monitory nie oddają w pełni kolorów jakie uzyskamy po wydrukowaniu ich w drukarni.
